Sylvia
|
Όταν μιλάμε για τη Sylvia Plath, το πρόσωπο της έχει συνδεθεί σε τεράστιο βαθμό με το τέλος που επέλεξε να δώσει στη ζωή της. Παρόλο που τούτη η σύνδεση έχει κάνει τα ποιήματα της γνωστά και σε ανθρώπους που δεν συνηθίζουν να διαβάζουν ποίηση, παρόλο που τούτη η σύνδεση μάλλον μας έχει βοηθήσει να κατανοήσουμε το έργο της σε βαθύτερο βαθμό, μια αδικία παραμονεύει στη σχέση ανάμεσα στη Sylvia και τον Θάνατο: Όπως η υπέροχη gothic αισθητική του Poe διαφημίζει ορισμένες πτυχές της δουλειάς του ενώ κλέβει τη δόξα από άλλες σπουδαίες διαστάσεις του συνολικού του έργου, έτσι κι ο θάνατος της Plath κλέβει τη λογοτεχνικότητα των λέξεων της· αφού κάνει πολλούς ν' αναρωτιούνται αν οι λέξεις της κλέβουν τη λογοτεχνικότητα του θανάτου της. Όσοι με ξέρουν έστω και λίγο, τείνουν να γνωρίζουν την προσωπική μου άποψη για το θέμα· η Sylvia Plath είναι (δεν ήταν· είναι, αφού ζει κάθε φορά που τη διαβάζω) μία από τις σημαντικότερες ποιήτριες στην ιστορία της Ποίησης. Ένας Θεός ξέρει πόσα αριστουργήματα χάσαμε –όλοι μας, ως ανθρωπότητα– από τον χαμό της: Ήταν μόλις 30 χρονών όταν αυτοκτόνησε· ένας Θεός ξέρει πόσα αριστουργήματα είχε ακόμα να γράψει! Η Sylvia Plath, λοιπόν, δεν αφαίρεσε μόνο τη δική της ζωή, αλλά και τη συνεισφορά της στον πολιτισμό μας.
Μολονότι τα τελευταία χρόνια οι συζητήσεις σχετικά με την πράξη της αυτοκτονίας έχουν βελτιωθεί αρκετά ως προς τη σοβαρότητα τους, εξακολουθούμε να τη θεωρούμε πράξη ενός άρρωστου μυαλού. Όμως τι σημαίνει "άρρωστο μυαλό"; Ένα μυαλό του οποίου υποφέρει το πνεύμα ή και το σώμα; Ή σημαίνει κάτι περισσότερο· ένα μυαλό το οποίο σκέφτεται με λάθος τρόπο; Κατάθλιψη. Διπολική Διαταραχή. Νεύρωση. Λέξεις που πρέπει, υποθέτω, να υπάρχουν ώστε να βοηθήσουμε ψυχές που πονάνε· αλλά και λέξεις που, αδιαμφισβήτητα, κατηγοριοποιούν έμμεσα ή άμεσα την ανθρώπινη σκέψη σε σωστή ή λάθος. Ένας άνθρωπος που θέλει να πεθάνει είναι ένας άνθρωπος που χρειάζεται βοήθεια. Αυτό δεν σημαίνει ότι η επιθυμία του να πεθάνει είναι λανθασμένη· αν πιστέψουμε πως είναι, νίπτουμε τας χείρας μας ως κοινωνία. Ναι, ένας άνθρωπος που θέλει να πεθάνει είναι ένας άνθρωπος που χρειάζεται βοήθεια. Ναι, ένας άνθρωπος που θέλει να πεθάνει μπορεί να σωθεί. Όμως ο άνθρωπος που θέλει να πεθάνει ίσως να μην κατέληγε να πεθάνει αν ο κόσμος δεν τον έκανε να θέλει να πεθάνει. Επιστημονικές εξηγήσεις, επιστημονικές λύσεις, έχουν τη δυνατότητα να μειώσουν το κοινωνικό στίγμα που κουβαλάει ο βασανισμένος, έχουν τη δυνατότητα να απαλύνουν τις πληγές του βασανισμένου, άρα αυξάνουν κι άλλο το μερίδιο ευθύνης μας απέναντι στη μοίρα του βασανισμένου: Οι δαίμονες που τον καίνε κάθε βράδυ ίσως να γινόντουσαν άγγελοι σ' έναν κόσμο ικανό ν' ακούσει τη μουσική τους, σ' έναν κόσμο ικανό να συνομιλήσει μαζί τους. Και μέσα από τις παραπάνω σκέψεις, πολλές φορές καταλήγω στο εξής συμπέρασμα: Η αυτοκτονία ενός τρανού ατόμου –όπως η Plath– αποτελεί σφοδρότατη τιμωρία και σκληρότατη κριτική για τον κόσμο μας· για μας. Τιμωρία επειδή, όπως ανέφερα στην αρχή, χάνουμε τα δώρα που θα είχαμε λάβει αν το άτομο έμενε στη ζωή. Και κριτική, τόσο σκληρή κριτική, επειδή μια πανέμορφη ψυχή γεννιέται ανάμεσά μας, ζει ανάμεσα μας, μας κοιτάζει, μας δίνει δώρα, συνεχίζει να ζει ανάμεσά μας, μας κοιτάζει ξανά, και μας λέει "Όχι, ευχαριστώ". |
|
__
© Αλέξης Αντωνόπουλος
Το παραπάνω κείμενο αποτελεί αναθεωρημένη εκδοχή της ανάρτησης που πραγματοποίησα, στις 27/10/2017, μέσα από το Facebook προφίλ μου. Η Sylvia Plath γεννήθηκε στις 27/10/1932 και απεβίωσε στις 11/2/1963.
Εικόνα από: http://www.artribune.com/page/76/?p=iinatjumpb
(Στη φωτογραφία βλέπουμε τη Sylvia Plath.)
© Αλέξης Αντωνόπουλος
Το παραπάνω κείμενο αποτελεί αναθεωρημένη εκδοχή της ανάρτησης που πραγματοποίησα, στις 27/10/2017, μέσα από το Facebook προφίλ μου. Η Sylvia Plath γεννήθηκε στις 27/10/1932 και απεβίωσε στις 11/2/1963.
Εικόνα από: http://www.artribune.com/page/76/?p=iinatjumpb
(Στη φωτογραφία βλέπουμε τη Sylvia Plath.)