Χαρτί στον Δρόμο, Σκισμένο σε Κομμάτια

    Πριν από κάποια χρόνια, είχα διαβάσει σ' ένα άρθρο (το οποίο δυστυχώς, λόγω της ανεύθυνης μου μνήμης, δυσκολεύομαι να εντοπίσω) μία εξαιρετικά εύστοχη κριτική περί της αποτυχίας που βίωσε ο Francis Scott Fitzgerald κατά τη διάρκεια της ζωής του (το κατά πόσο ήταν όντως "αποτυχημένος" κατά τη διάρκεια της ζωής του σηκώνει μεγάλη συζήτηση, όμως θαρρώ πως μπορούμε όλοι μας να συμφωνήσουμε στ' ότι δεν είχε αναγνωριστεί η συνολική του αξία από το αναγνωστικό κοινό της εποχής): Η αποτυχία του Fitzgerald, έγραφε το άρθρο, δεν ήταν τίποτα άλλο από την αποτυχία της κοινωνίας στην οποία ζούσε.
    Καλώς ή κακώς, κακώς ή καλώς, από τη στιγμή που ένας δημιουργός μοιράζεται το έργο του με το κοινό –όσο περιορισμένο ή ευρύ κι αν είναι τούτο το κοινό– έχει ξεκινήσει μια συζήτηση. Και η συζήτηση αυτή, καλώς ή κακώς, κακώς ή καλώς, αποτελεί πλέον μέρος του έργου: Ο δημιουργός κάνει τις ερωτήσεις, το κοινό δίνει τις απαντήσεις ή στέλνει πίσω ακόμα περισσότερες ερωτήσεις. Με απλούστερα λόγια: Η ανταπόκριση του κόσμου απέναντι σ' ένα Έργο Τέχνης καταλήγει να ορίζει, έστω εντός κάποιων πλαισίων, το πώς βλέπουμε το συγκεκριμένο Έργο Τέχνης, άρα και το συγκεκριμένο Έργο Τέχνης καθαυτό. Ας εξετάσουμε λοιπόν ένα πιο δραματικό είδος ανταπόκρισης που μας απασχολεί –και– σήμερα.
    Χαρτί στον δρόμο, σκισμένο σε κομμάτια. Στο χαρτί είναι (ήταν) γραμμένο ένα ποίημα. Από ποιον σκίστηκε; Και γιατί; Σκίστηκε από θυμό; Από λύπη; Πλέον δυσκολευόμαστε να αναλογιστούμε το ποίημα πάνω στο χαρτί δίχως να μας στοιχειώνει η πράξη βίας που έκοψε τους στίχους στα δύο.
    Η καταστροφή ενός Έργου Τέχνης, βλάπτει την κοινωνία. Αυτό πιστεύω πως οι περισσότεροι το γνωρίζουμε: Το κατά πόσο εκτιμούμε προσωπικά το έργο που καταστράφηκε είναι παντελώς αδιάφορο. Ο άνθρωπος που θα κάψει το κείμενο μιας επιθεώρησης του Λαζόπουλου δεν έχει κανέναν λόγο να σταματήσει αν νιώσει ότι απειλείται από τις Λευκές Νύχτες του Ντοστογιέφσκι. Η καταστροφή ενός Έργου Τέχνης, βλάπτει την κοινωνία – μα τα πρώτα θύματα της καταστροφής είναι οι ίδιοι οι θύτες. Μέσω της καταστροφής τους, έχουν απομακρύνει το έργο από το μοναδικό πεδίο που αποτελεί την αληθινή κόλαση του καλλιτέχνη –αναφέρομαι, ασφαλώς, στην αδιαφορία– και το έχουν για πάντα ανυψώσει στην αιώνια κλάση ενός έργου το οποίο ήταν αρκετά σημαντικό για να καταστραφεί.
    Χαρτί στον δρόμο, σκισμένο σε κομμάτια. Στο χαρτί είναι (ήταν) γραμμένο ένα ποίημα. Από ποιον σκίστηκε; Και γιατί; Σκίστηκε από θυμό; Από λύπη; Μάλλον δεν θα μάθεις ποτέ. Ή ακόμα κι αν μάθεις, πιθανόν να μην καταλάβεις. Παίζει και να ξεχάσεις κάθε στίχο εκείνου του ποιήματος – αν μπορούσες καν να το διαβάσεις. Αλλά δεν θα ξεχάσεις ποτέ πού ήσουν εσύ, και πού ήταν το πληγωμένο ποίημα, όταν συναντηθήκατε.

__
© Αλέξης Αντωνόπουλος  
Το παραπάνω κείμενο αποτελεί αναθεωρημένη εκδοχή της ανάρτησης που πραγματοποίησα, στις 18/1/2018, μέσα από το Facebook προφίλ μου. Σχετικά με το άρθρο που αναφέρω στην πρώτη παράγραφο: Ζητώ ειλικρινά συγνώμη από τον δημιουργό του για την ανικανότητα μου να αναφερθώ σε αυτό με τον σωστό τρόπο. Επίσης, του ζητάω και μια δεύτερη φορά συγνώμη στην περίπτωση που, λόγω του ότι δεν έχω πλέον το άρθρο στη διάθεση μου, διαστρέβλωσα με οποιονδήποτε τρόπο την ιδέα του – μια τέτοια διαστρέβλωση δεν είναι διόλου απίθανη όταν αναλογίζεται κανείς τη φαντασία που αναπόφευκτα συνοδεύει τις αναμνήσεις μας. Αν κάποιος αναγνώστης που γνωρίζει το άρθρο, ή ο ίδιος ο δημιουργός του, επικοινωνήσει μαζί μου, θα χαρώ να ανανεώσω το κείμενο· προσθέτοντας τη σωστή αναφορά, με τον σωστό τρόπο.
Εικόνα (πάνω) από: http://www.cnn.gr/reportaz/video/9439/ena-glypto-kokkino-pani-meta-ton-vandalismo-o-agiasmos (Phylax του Κωστή Γεωργίου)
Η φωτογραφία στα δεξιά τραβήχτηκε από μένα στην Αθήνα, τον Δεκέμβριο του 2017.